Rondje Zaanse Schans – fietsroute Zaandam

Vanaf de uitkijktoren kijk je weids uit over de Kalverpolder, een oud veenweidegebied. Oorspronkelijk was dit een veengebied dat enkele meters boven de zeespiegel lag. In de 11^de eeuw werd het ontgonnen, waardoor ontwateringssloten werden gegraven. Aan het einde van de 12^de eeuw overstroomde dit gebied een aantal keren. Hierna werden dijken aangelegd en versterkt, zoals de Hoge Dijk in Zaandam. Tegenwoordig vind je er veel rietlanden en komen er een aantal bijzondere dieren voor die alleen in veenweidegebieden voorkomen, zoals de libel vroege glazenwasser en grutto’s.

Jaarlijks komen vele toeristen van over de hele wereld naar de Zaanse Schans en dat is natuurlijk niet voor niets. Op de Zaanse Schans herleven de 18^de en 19^de eeuw. Ervaar hoe de mensen in die tijd leefden en werkten met zijn vele molens, schuren, werkplaatsen, groene houten huizen en Nederlandse iconen als Albert Heijn. Hollandser krijg je het niet, alsof je zo in de geschiedenis stapt. Vandaag de dag wordt er op de Zaanse Schans nog volop gewerkt en zijn alle huizen bewoond. Een unieke ervaring! Wandel langs het Bakkerijmuseum en snuif de geuren op van versgebakken koekjes. Ontdek het pakhuis en zie hoe klompen gemaakt worden en bezoek het kleine kruidenierswinkeltje waaruit supermarktketen Albert Heijn is voortgekomen. Stap binnen bij een vissershuisje uit 1850, maak een fiets- of vaartocht en snuffel door allerlei winkeltjes. Een en al ‘living history’. En de entree? Die is helemaal gratis! Voor het bezoeken van de attracties zelf wordt wel entree gevraagd.

De Zaanstreek was vroeger het grootste industriële gebied van Europa met zijn vele molens en fabrieken. Heel wat producten zijn in deze streek gemaakt; van meel tot schepen en van lijnolie tot keukens. Ontdek en ervaar deze bloeiende periode in ‘De Zaanstreek maakt het’. Beleef daarnaast ook de Verkade Experience waar je je in een oude chocolade- en koekjesfabriek waant. Waar de originele machines nog volop draaien en je voor even een echt Verkade meisje of jongen mag zijn. Op en top beleving voor jong en oud! Wist je trouwens dat de beroemde schilder Claude Monet fan was van de Zaanstreek? Veel van zijn schilderijen zijn op deze streek geïnspireerd. Twee van deze schilderijen vind je zelfs in het Zaans Museum!

Zaandam, gelegen aan rivier de Zaan, was vroeger het hart van het oudste industriegebied van Europa. In het centrum van Zaandam zie je daar nog duidelijke sporen van terug. Ontdek het monumentale Honig Breethuis en ervaar hoe een Zaanse koopmansfamilie anno 1830 leefde. Of bezoek het Czaar Peterhuisje, gebouwd in 1632, een van de oudste houten huisjes van Nederland. Tsaar Peter de Grote verbleef er kort voordat hij vertrok naar de V.O.C. werven in Amsterdam. Geen zin in cultuur snuiven? Langs het water zijn kleine en grotere winkels in overvloed, dus slenter gezellig rond waarna je heerlijk kunt neerstrijken bij een van de terrasjes of cafeetjes.

Tegenwoordig is het Alkmaardermeer een recreatiegebied waarop je heerlijk kunt varen, windsurfen en andere vormen van watersport kunt beoefenen. Maar wist je dat het meer van oorsprong een veengebied is, ontstaan uit moeras? In de middeleeuwen ontgon men het veen tot landbouwgebied. Sloten werden gegraven om het overtollige water weg te laten lopen naar de veenrivier. Bij storm en hoogwater konden stukken land langs de rivier wegspoelen. Hierdoor ontstond steeds meer open water. Door de Allerheiligenvloed in 1170 heeft het Alkmaardermeer grotendeels zijn huidige vorm gekregen.

Fort bij Spijkerboor is een van de grootste en het modernste fort van de Stelling van Amsterdam, een verdedigingslinie van forten, dijken, batterijen en sluizen die tussen 1880 en 1914 is aangelegd. Het leger, de regering en de koning(in) zouden zich binnen deze ring kunnen terugtrekken bij een aanval op Nederland. Buiten deze ring kon het land onder water worden gezet. Het fort is nog vrijwel helemaal compleet; kanonnen, een draaikoepelgeschut, de slaapvertrekken van de soldaten, de waslokalen en legerkeuken. Wil je het bezoeken? Dat kan! Van april tot september is het fort regelmatig open.

Verscholen in de natuur en langs het Noordhollandsch Kanaal ligt Fort aan de Middenweg. Het fort maakte onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam, een verdedigingslinie van forten, dijken, batterijen en sluizen die tussen 1880 en 1914 is aangelegd. Het leger, de regering en de koning(in) zouden zich binnen deze ring kunnen terugtrekken bij een aanval op Nederland. Het fort is helaas niet toegankelijk.

Het Noordhollandsch Kanaal, dat loopt van Den Helder naar Amsterdam, werd aan het begin van de 19^de eeuw aangelegd. Hierdoor konden grote en zware schepen de hoofdstad makkelijk en snel bereiken. Voor de aanleg van deze 80 kilometer lange waterweg waren wel 5.000 arbeiders nodig die het kanaal grotendeels met de schop groeven. Wat een werk! Na vijf jaar was het voltooid. Het bracht Den Helder een bloeiende economie met veel handelshuizen en scheepvaartkantoren, tot 1876. Toen opende het Noordzeekanaal van IJmuiden naar Amsterdam met een snellere verbinding. Wat overbleef was de visserij en de Marine.

Zoals de naam doet vermoeden, is het poldergemaal Limmen in 1879 gebouwd. Doel van het gemaal was om het waterpeil in de Groot-Limmerpolder op hoogte te brengen en te houden. Vandaag de dag is het gemaal een museum en is het op zondagmiddagen van april tot september geopend. Je kunt dan ook de pompinstallatie in werking zien.

Vlak bij uitkijktoren Kalverpolder is volop parkeergelegenheid. Check 'praktisch' voor alle info.