Rondje Utrechtse Heuvelrug

De uitkijktoren bevindt zich in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug; een prachtig, groen gebied dat zich kenmerkt door heuvels en uitgestrekte bossen. De heuvels zijn ontstaan uit de een na laatste ijstijd, zo’n 150.000 jaar geleden. Het ijs stuwde zand en stenen tot een langgerekte stuwwal in dit deel van Nederland. In vorige eeuwen werden de bossen, vooral dennenbomen, geplant voor houtproductie. Tegenwoordig heeft de Utrechtse Heuvelrug meer variatie in boomsoorten, struiken en planten. Het Nationaal Park herbergt ook heidevelden, vennen, stuifzanden en uiterwaarden. Hierdoor ontdek je in het park een variatie aan dieren, zoals reeën, eekhoorns en vossen, maar ook de zeldzame boommarter. Vogelliefhebbers kunnen in dit gebied hun hart ophalen, want er broeden maar liefst 100 verschillende vogelsoorten. Maar wie denkt dat de Utrechtse Heuvelrug enkel bossen en heuvels bevat, heeft het mis. Ook kastelen, kazematten en musea zijn hier te vinden. Een koninklijk, bosrijk gebied dus.

Uitkijktoren De Kaap ligt midden in de Kaapse Bossen, onderdeel van Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug. Een prachtig, glooiend bosgebied met brede, statige beukenlanen, slingerende bospaadjes en boswallen. De Kaapse Bossen dankt zijn naam aan Hendrik Swellengrebel. Toen hij terugkwam uit Zuid-Afrika rond 1750 kocht hij dit gebied. De bossen deden hem denken aan het bos achter de Tafelberg bij Kaapstad. Hij legde de basis van de Kaapse Bossen zoals we die vandaag de dag kennen. In het bos ligt de Helenaheuvel met theehuis, vernoemd naar zijn oudste dochter Helena Johanna Swellengrebel.

Niet ver van uitkijktoren De Kaap ligt de Doornse Kei, afkomstig uit Scandinavië en tijdens de voorlaatste ijstijd in dit gebied terechtgekomen. Het was de heer Swellengrebel die de Doornse Kei in de Kaapse Bossen zette, als vermaak voor de bezoekers van het bos. De kei was vroeger ook een echte toeristische hotspot.

Midden in de Kaapse Bossen ligt landgoed De Ruiterberg; een landhuis met terrassentuin die begin vorige eeuw is aangelegd en gebouwd in opdracht van Jan Wilmink. Het poortgebouw met torenkamer markeert de ingang van het landgoed. Op het torentje staat een windvaan met een ruiter te paard, symbool voor De Ruiterberg. Zowel het landhuis en poortgebouw is bewoond en dus niet te bezoeken, maar wandel vooral door de tuin van het landgoed. Die is vrij toegankelijk.

Landgoed Huis te Maarn, een enorm landgoed van bijna 120 hectare, is aan het begin van de vorige eeuw ontstaan door het echtpaar Blijdenstein-van Heek uit Amsterdam. Het landhuis uit 1916 heeft wel wat weg van het Witte Huis in Washington. Oorspronkelijk werden hier vooral dennen- en douglasbomen aangeplant, maar later werd er meer gevarieerd waardoor het landgoed een afwisselende begroeiing kent. Het landhuis is nog steeds bewoond en dus niet te bezoeken, maar het omliggende landgoed daarentegen wel. Ontdek al wandelend dit prachtige landgoed.

Doorn, een historisch dorpje midden in de Utrechtse Heuvelrug. Ontdek naast knusse winkels, gezellige terrassen en lekkere eettentjes nog meer in Doorn. Bezoek het bekende Huis Doorn waar de Duitse ex-keizer Wilhelm II na de Eerste Wereldoorlog naar toe vluchtte en tot zijn dood woonde. Laat oude, koninklijke tijden herleven en doe een audiotour door het Huis. Of laat je verwonderen door het bomenrijk van het Nationaal Bomenmuseum Gimborn waar de grootste bomentuin van Nederland staat met kronkelende paden, een enorme heidetuin, fraaie doorkijkjes en een grote boomhut.

Zin in een dagje relaxen? Bezoek dan het Doornse Gat, een voormalige zandafgraving die tegenwoordig dienstdoet als dagrecreatieterrein voor gezinnen en familie. Beklim de zandheuvel, ontdek de glijbaan, de houten klimtoestellen en de picknickbanken. Zet je caravan of tentje voor een dag op en steek de barbecue aan. Een leuke dag voor jong en oud gegarandeerd.

Wist je dat diep in de Kaapse Bossen een stiltebank staat? Dit bankje is geplaatst op het stilste plekje van de Utrechtse Heuvelrug. Op basis van geluidsmetingen, waarnemingen in het veld en een enquête onder bezoekers en bewoners is in 2003 de stilste locatie bepaald.

Midden in de bossen ligt een idyllisch gebouwtje: de Koepel van Stoop, een vroegere theekoepel op het hoogste punt van landgoed Henschoten. Eigenlijk wilde de rijke banier Stoop hier zijn buitenhuis bouwen, maar zag er vanaf omdat het grondwater te diep bleek te liggen. De koepel is in 1840 gebouwd naar Romeins voorbeeld. Het staat er nog steeds en is tegenwoordig een atelier dat alleen op afspraak te bezoeken is.

Rondom de Pyramide van Austerlitz ligt boswachterij Austerlitz, onderdeel van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Dit bosgebied maakte ooit deel uit van een groot heidegebied. Op deze plek bouwde de Franse generaal Auguste de Marmont een Frans legerkamp waar ze van omwonenden veel bekijks hadden, als een soort van uitje. Vrij snel erna werd de Pyramide van Austerlitz onder regie van Auguste de Marmont gebouwd. Na het vertrek van de Franse overheersers werd dit heidegebied ontgonnen en kwamen er bossen voor in de plaats; dennen, sparren, eiken en beuken. Ook werden er statige landhuizen gebouwd en prachtige parken aangelegd. De oude beukenlanen herinneren ons nog aan die tijd.

Sinds jaar en dag is een bezoek aan speeltuin Pyramide van Austerlitz een vast onderdeel als schoolreis of kinderfeest. Ontdek het enorme (gratis) speeltuin vlak bij de Pyramide: roetsjen van de glijbaan, klimmen en klauteren. Kinderen kunnen zich hier heerlijk uitleven, terwijl je geniet van een hapje of drankje op het enorme terras. En er is meer. Naast de speeltuin ligt een heus lunapark waar tegen betaling je een ritje kunt maken in de botsauto’s, de zweefmolen of een van de andere toffe attracties.  

Zin om even lekker te luieren en te genieten van de zon en de bosrijke omgeving? Midden in de bossen van de Utrechtse Heuvelrug ontdek je het Henschotermeer met prachtig zandstrand waar je makkelijk een hele dag kunt vertoeven: zwemmen, dobberen op het meer, urenlang zandkastelen bouwen, een wandeling maken om vervolgens neer te strijken op het terras. Het kan hier allemaal.

Door ontbossing en overbeweiding werd het Leersumse Veld eeuwen terug een gebied van stuifzand en heide, die op natte plaatsen ging vervenen. In de 18^de eeuw werd het veen afgegraven, waardoor de Leersumse Plassen ontstonden. Vandaag de dag is er minder bedrijvigheid en schijnt het Leersumse Veld zelfs het stilste plekje van Nederland te zijn. Ontdek een kudde Piëmontezer koeien die de heide begrazen, statige bomenlanen en oude rododendronstruiken, overblijfselen van een buitenplaats die hier vroeger heeft gestaan. Of spot libellen en vogels bij de plassen.

De Uilentoren ligt vlak bij het charmante Leersum. Waan jezelf even een prins of prinses en ontdek het landgoed Zuylestein dat midden in een prachtig historisch park ligt. Of bezoek de Bloemencorso dat jaarlijks in het derde weekend van augustus plaats vindt. Even geen zin om cultuur op te snuiven? Ga dan lekker shoppen of geniet van een van de horecagelegenheden in het plaatsje.

Niet zover van de Uilentoren is nog een uitzichttoren te ontdekken: de 14 meter hoge graftombe van Nellesteyn. Beetje luguber denk je wellicht, maar dat valt reuze mee. De oude graftombe heeft meer weg van een gebouw. De graftombe van de familie Nellesteyn is aan het begin van de 19^de eeuw gebouwd door architect Zocher jr. in opdracht van Cornelis Jan van Nellesteijn. Hij werd in 1832 in het mausoleum bijgezet, het laatste familielid in 1912. Hierna werd de tombe definitief gesloten. De uitkijktoren, die alleen op zondagmiddag onder leiding van een gids open is, ligt op het hoogste punt van de 36 meter hoge Donderberg.

De Uilentoren staat midden in het Lombokbos en op het hoogste punt van de Lombokheuvel, beide zijn onderdeel van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De 34 meter hoge heuvel maakt deel uit van de stuwwal die is ontstaan uit de voorlaatste ijstijd. Het bos en de heuvel hoorden vroeger bij het landgoed Lombok. Niet ver van de Uilentoren staat nog een folly, eveneens ontworpen door Jan Pothoven; een tuinkoepel. De tuinkoepel is in particulier bezit en is daardoor niet te bezoeken. Overigens is het Lombokbos door de storm in de zomer van 2021 flink beschadigd. Het kan zijn dat bepaalde delen daardoor niet toegankelijk zijn.

De Leusderheide is een enorm militair terrein. Soldaten oefenen op dit heidegebied, onder meer met zware voertuigen. Het gebied is niet toegankelijk en maar beperkt vanaf de omgeving te zien.

Deze Duitse bunker werd in 1944-1945 gebouwd. Het Duitse leger gebruikte de Grebbelinie om de oprukkende geallieerden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog tegen te houden. Vandaag de dag is de bunker ingericht als klein museum: informatiepanelen vertellen het verhaal van voor de Duitsers deze strategische plek.

De Amerongse Berg is met zijn 69 meter het hoogste punt van De Utrechtse Heuvelrug. Ontdek het Amerongse Bos op deze berg. Wist je dat dit bos een van de oudste bossen van dit nationale park is?

Ooit was de oude Lunterse Beek zo’n 30 kilometer lang. Het had een belangrijke functie in de afwatering van de Gelderse Vallei naar de Zuiderzee. Rond 1955 werd de meanderende Beek rechtgetrokken en werden er stuwen geplaatst, waardoor de landbouw geen last had van overtollig water. Voor de vissen en de planten in de beek was dit minder goed. Vandaag de dag kronkelen delen van de Lunterse Beek gelukkig weer in het landschap.

Wat een prachtig, oud kasteel! Het statige ‘Huys’ dateert uit 1680 en werd in vroegere tijden bewoond door families van diplomaten en militairen die een belangrijke rol spelen in de internationale politiek. Vandaag de dag huisvest het kasteel een kleinschalig museum met onder meer de adelsbibliotheek en de beroemde Van Mekeren kabinetten uit de 17^de eeuw.

Op deze parkeerplaats, aan de zuidkant van de Kaapse Bossen, is doorgaans genoeg parkeerruimte.