Tour de Frans – fietsroute Oisterwijk

Wat een prachtig, afwisselend natuurgebied. Zoals Brabant ooit was. Ontdek uitgestrekte woeste heide, tientallen vennen ontstaan in de laatste ijstijd, smalle beekjes, loofbossen en graslanden. En dankzij dit afwisselende landschap vind je hier ook allerlei soorten dieren en planten. Ontdek grazende IJslandse paarden en kuddes runderen die de heide openhouden, spot allerlei vogels zoals de grote zilverreiger, de karekiet of de zwarte ooievaar. In vroegere tijden bewerkten boerenfamilies hun akkertjes op Balsvoort. In 2015 is het oude landschap op deze plek weer in ere hersteld.

Een groot deel van natuurgebied de Kampina bestaat uit heide; de Kampinase Heide. Ontdek niet alleen de bekende dopheide, maar ook lavendelheide in de nattere delen. De heide groeit tussen talloze vennen, waaronder het adembenemende Belversven. Wie weet spot je een wegspringende kikker.

De Oisterwijkse Bossen en Vennen is een sprookjesachtig bosgebied afgewisseld met idyllische vennetjes en heidevelden. Wist je dat dit natuurgebied wel 80 vennen telt? Elk seizoen is daardoor een lust voor het oog en oor. Ontdek de vele paden door dit betoverende natuurgebied en spot ijsvogels, herten en reeën. Tip: bezoek Bezoekerscentrum Oisterwijk en ga op excursie met de boswachter of ontdek de natuur met kinderen en doe een spannende speurtocht.  

Aan de rand van natuurgebied de Kampina liggen enkele grote zwerfkeien. Dit is het grafmonument van Pieter van Tienhoven (1875-1953). Onder meer dankzij zijn inzet kocht Natuurmonumenten ruim een eeuw geleden dit natuurgebied en de Oisterwijkse Bossen en Vennen. Het is het een van de eerste beschermde natuurgebieden in Brabant.

Vroeger stond hier boerderij Balsvoort waar de broers Schut met hun moeder woonden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verborg de familie vluchtelingen op de boerderij en zaten ze in het verzet. Ook werden er korte tijd zeven Duitse gevangenen vastgehouden. Door een fatale fout van het verzet werden ze vrijgelaten in de Oisterwijkse bossen. Duitsers konden zo aangeven waar ze werden vastgehouden. Toen de Duitsers later terugkwamen, vluchtte broer Bernard en werd in zijn vlucht doodgeschoten. Broer Hein werd samen met Gijs Schellen afgevoerd, ondervraagd en gemarteld voor meer informatie. Beiden werden later geëxecuteerd. In de jaren 70 van de vorige eeuw is de boerderij gesloopt. De fundering waar de boerderij vroeger stond, is in 2015 opnieuw opgetrokken. Ook de oude fruitbomen staan er nog.  

In het Dal van de Beerze staat deze oude watermolen uit 1320. Het is de meest westelijke watermolen van Nederland en heeft twee waterraderen. Vandaag de dag is de molen nog steeds in bedrijf, waarvan het deels nog zijn oorspronkelijke functie heeft behouden: het verwerken van graan tot meel door waterkracht van de Beerze, aangedreven door houten tandwielen. Wanneer er voldoende water in de Beerze zit, maalt de molen volop graan net als eeuwen geleden. Zin in een versnapering gekregen? Dat komt goed uit. Bij de watermolen is ook een uitspanning.

Aan de zuidkant van de Kampina meandert de Beerze dwars door het landschap. De naam Beerze werd al in 1545 door keizer Karel V gebruikt en is mogelijk afgeleid van de woorden berne (bron) of barne (branden). Barne verwijst naar de aanwezigheid van veen dat vroeger als brandstof voor de kachel gebruikt werd. Het veen werd gevormd in de laaggelegen gebieden rond de beek. Ook bijzonder: veel beken en riviertjes zijn in het verleden rechtgetrokken, maar de Beerze in dit gebied heeft altijd zijn oorspronkelijke vorm gehouden.

De beek de Beerze, die ontspringt in het Belgische Lommel en uitmondt in de Dommel bij Boxtel, slingert dwars door het Brabantse landschap en voert langs tal van mooie plekjes. Ontdek rond de overstromingsvlakte van de Beerze de vele vogels die dit natuurgebied rijk is, zoals de zilverreiger, de smient en de aalscholver. Of bezoek de oude Spoordonkse Watermolen langs de Beerze.

Stap vooral binnen bij het Bezoekerscentrum Oisterwijk van Natuurmonumenten, midden in de Oisterwijkse bossen. Er valt van alles te zien en te ontdekken. Direct achter het bezoekerscentrum ligt de Speelnatuur waar kinderen naar hartenlust kunnen spelen; hutten bouwen, het boomstammenpaadje, met de waterpomp. Het kan er allemaal, terwijl de (groot)ouders op het terras van een hapje of drankje genieten. In het bezoekerscentrum staan vrijwilligers van Natuurmonumenten voor je klaar voor meer informatie over de bosrijke omgeving, een excursie of andere activiteiten die vanuit het bezoekerscentrum worden georganiseerd.

Vanaf uitkijktoren De Reuselhoeve kun je het meanderend beekje De Reusel goed zien. Het riviertje ontspringt op het hoger gelegen Massief van Brabant in het gelijknamige dorp Reusel en stroomt door het Brabantse landschap richting Moergestel. In vroegere tijden stroomde de Reusel kronkelend door een brede, natuurlijke bedding. Tijdens de ruilverkaveling in de jaren zestig van de vorige eeuw is de beek rechtgetrokken, waardoor het water nauwelijks nog stroomde. Hierdoor ontstond veel wateroverlast of juist enorme verdroging. Gelukkig is sinds een aantal jaren het stroompje in ere hersteld en meandert het weer als nooit tevoren.

Sinds een aantal jaren ligt naast de Reusel tussen de nabijgelegen dorpen Diessen en Moergestel een uniek natuurgebied, De Hilver, een enorm gebied van 700 hectare dat tientallen jaren dienstdeed als landbouwgrond, maar sinds een aantal jaren is ontwikkeld tot een bijzonder natuurgebied. Sindsdien vind je hier allerlei soorten weide-, moeras- en ruigtevogels, ook de zeldzamere exemplaren zoals grutto's, tureluurs, blauwborstjes en roodborsttapuiten tref je hier aan. Een waar paradijs voor de vogelliefhebber!

De oorsprong van deze idyllische en drukbezochte kapel van Onze Lieve Vrouw van de Heilige Eik gaat eeuwen terug. Volgens de legende werd er namelijk aan de begin van de 15^de eeuw een Mariabeeld met kind op de oevers van de Beerze gevonden. Het beeldje werd in een eik geplaatst en door boeren en herders vereerd. Bewoners uit Oostelbeers namen het beeld mee en plaatsten het in hun kerk, maar de volgende dag stond het weer op zijn oorspronkelijke plaats in de eik. Een wonder! Zo ontstond een bedevaart naar deze plek. Rondom de kapel ligt een klein bedevaartspark met afbeeldingen uit de kruisweg en een ander kapelletje.  

Parkeren is mogelijk bij parkeerplaats Kampina Banisveld. Check 'praktisch' voor alle info.