Rondje Veluwe West

Grenzend aan de Kroondomeinen van Paleis het Loo ligt dit enorme stadspark, dat in 1934 is aangelegd als een werkverschaffingsproject door ongeveer 500 werklozen. Het is hier heerlijk wandelen. Het stadspark zoals we die vandaag de dag kennen, is deels een aangelegd cultuurpark en, wat dieper Berg & Bos in, een gevarieerd bosachtig gebied. Je treft er vooral planten, bomen en dieren uit het Veluwegebied. Je kunt er zelfs wild spotten; zwijnen en herten. In het park zelf is er voor jong en oud van alles te zien en te beleven. Zo ontdek je er een pinetum met mammoetbomen en een bosvijver. Ook kinderen kunnen zich hier flink uitleven: klimmen en klauteren in de speelweide, op avontuur over het IVN Natuurpad of, voor de stoere kinderen, (betaald) klimmen in het klimbos met hoogtes van wel 18 meter.

Kinderen kunnen zich heerlijk uitleven op de enorme speelweide in het stadspark. Klimmen en klauteren op de vele speeltoestellen, spelen in de zandbak of met het water uit de pomp. Het kan hier allemaal. Lekker picknicken of even van het zonnetje genieten? Ook dat kan, er zijn banken genoeg. En de entree? Die is helemaal gratis.

De bosvijver is aangelegd in de jaren dertig van de vorige eeuw als werkverschaffingsproject. Door de economische crisis heerste er namelijk een hoge werkeloosheid. Het was zwaar werk en de dagen waren lang. De bosvijver moest door grondwater gevoed worden. Om het grondwater te bereiken, werd diep gegraven. Ze stuitten op een rotsachtige ondergrond waar omheen werd gegraven. Hierdoor ontstond het eiland in de vijver. Het zand is gebruikt voor de aanleg van de paden in het park en de heuvelachtige omgeving van de vijver. Vandaag de dag is de grote bosvijver een idyllische plek met een prachtige fontein en veel bloeiende planten langs de paden.

De bank, vlak bij de grote bosvijver, is opgebouwd uit onder meer veldkeien die in de jaren dertig van de vorige eeuw bij graafwerkzaamheden van de vijver tevoorschijn kwamen. Het raamwerk van de bank is gemaakt van beton. De mozaïeken in de Stenen Bank zijn gemaakt door architect/kunstenaar Hendrikus Berkhoff. In de jaren dertig van de vorige eeuw was de werkeloosheid hoog en hoopte men op een betere toekomst. Dat zie je terug in de mozaïeken. Het mozaïek aan de linkerkant stelt de Denker of pessimist voor, de rechterkant de Ziener of optimist en in het midden ontdek je het wapen van Apeldoorn. Je mag op de bank zitten, maar heel prettig is dat niet met de keien. Leuk feitje: voormalig koningin Wilhelmina schilderde vroeger op deze plek.

Vlakbij Kootwijkerzand ligt het pittoreske dorpje Kootwijk, een heel klein dorpje van een paar honderd inwoners in de bossen. Leuk om doorheen te fietsen, te wandelen of neer te strijken op het gezellige terras van De Brinkhof in het centrum van dit charmante dorpje.

Het lijkt wel een woestijn. Met een oppervlakte van 700 hectare is het Kootwijkerzand het grootste zandverstuivingsgebied van West-Europa en wordt daarom ook wel ‘de Sahara van de Lage Landen’ genoemd. Vanaf de top van de uitkijktoren is het Kootwijkerzand goed te overzien: uitgestrekte zandduinen en heidevelden met sporadisch wat groene dennen. Het is hier heerlijk struinen door de duinen en de ruige natuur, precies in het hart van de Veluwe. En aan de kinderen heb je geen kind; het is een, grote zandbak. Uren speelplezier gegarandeerd!

Als je de naam Kootwijkerzand hoort, dan denk je wellicht gelijk aan Radio Kootwijk, een bekend voormalig zendstation dat midden in deze Nederlandse Sahara ligt. Radio Kootwijk, in de volksmond ook wel ‘de Kathedraal’ genoemd, is gebouwd in de jaren twintig van de vorige eeuw door Julius Maria Luthmann. Het ontwerp is geïnspireerd op de Egyptische Sfinx. Maar waarom hier, ‘in the middel of nowhere’, met enkel zand en heide? Dat dit zo: Nederland wilde communiceren met de toenmalige koloniën, waaronder Nederlands-Indië. Het Kootwijkerzand was uitermate geschikt, juist vanwege de leegte en de dus relatief storingsvrije omgeving. Het gebouw is enkel te bezoeken met een gids.

Halverwege het Kootwijkerzand bij Kootwijk vind je Dikke Bart, een zandplateau met wel een heel bijzonder verhaal. Onderzoek uit de jaren zeventig van de vorige eeuw wijst uit dat op deze plek twee dorpen hebben gelegen; een Romeins dorp en, eeuwen later, een groter middeleeuws dorp. Het middeleeuwse dorp uit de 9^de eeuw had ongeveer 100 tot 150 inwoners. Rond 900 trad het verval van het dorp in, doordat de nabijgelegen ven langzaam opdroogde en bomen gekapt werden voor nieuwbouw en nieuwe akkers. Het gevolg: het zand stoof op en akkers leverden daardoor minder op. Rond het jaar 1000 werd het middeleeuws dorp definitief verlaten om vervolgens door het stuifzand te worden verzwolgen.

Kroondomein ‘t Loo is een enorm koninklijk landgoed van ruim 10.000 hectare en wordt vandaag de dag gevormd door het Paleispark en de oude Houtvesterij. Het Paleispark ligt tegen Paleis Het Loo aan en diende ter ontspanning voor de Koninklijke bewoners. Ontdek al wandelend prachtige vijvers, gevarieerde bosgebieden en enkele heidevelden. Je komt hier helemaal tot rust.

Er is volop parkeergelegenheid vlakbij het stadspark Berg & Bos. Check 'praktisch' voor alle informatie.