Uitkijktoren De Golf van Termunterzijl

Op de grens van land en zee waar zoet en zout water elkaar ontmoeten, ligt de Kleine Polder, een gebied dat in 2022 is heringericht. Het westelijk deel is een prachtig recreatief gebied met zwemplas, speeleiland en natuurlijk een uitkijktoren, de Golf van Termunterzijl. Het oostelijk deel is prachtig ontwikkeld als natuurgebied waar volop ruimte is voor broedende vogels, vissen en planten weelderig kunnen groeien.

Deze 371 kilometer lange rivier ontspringt in het Duitse natuurgebied Senne en mondt via de Dollard uit in de Noordzee.

In dit Groningse dorpje aan de Eems is het goed toeven. Termunterzijl is in 1601 ontstaan na de bouw van een sluis over het Termunterzijldiep. Dit water heeft altijd een belangrijke rol gespeeld. De haven van Termunterzijl groeide in de 19^de eeuw zelfs uit tot een belangrijke zeehandelshaven. Ook werd in die tijd een tweede sluis aangelegd. Verschillende bezienswaardigheden herinneren ons nog uit die tijd, waaronder gemaal Rozema en het museumgemaal Cremer. Tegenwoordig is het vooral een gezellig dorp met jachthaven, strandje, musea en leuke horecagelegenheden.

Een gemaal zorgt ervoor dat bij hoge waterstanden het water uit het gebied kan pompen. Gemaal Rozema, vernoemd naar een waterbouwkundige van het Waterschap in de regio, is sinds 2000 in gebruik. Hiervoor zorgde het oude gemaal Cremer hiervoor dat nu een museum is.  

Omdat de twee sluizen in Termunterzijl hun maximum bereiken, bouwt het Waterschap in 1930 dit gemaal te bouwen, zodat water dag en nacht naar de zee kan worden gepompt. Het gemaal werd vernoemd naar vader en zoon Cremer, beiden waterbouwkundigen bij het Waterschap Oldambt.

Wil je het museumgemaal bezoeken? Dat kan. Iedere zondag is het ’s middags open. De vrijwilligers laten dan beide dieselmotoren enkele keren draaien.

In het dorp Termunten staat een restant van een grote middeleeuwse kruiskerk. Dit neemt niet weg dat het een mooie kerk is met onder meer siermetselwerk, spitsbogen en rondvensters. Van mei tot en met oktober kan de kerk dagelijks bezocht worden.

Er is parkeergelegenheid bij de ingang van de Kleine Polder. Check 'praktisch' voor alle informatie.

Batterij Fiemel maakt vanwege zijn strategische ligging deel uit van de Atlantikwall: de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Van Noorwegen tot Spanje werden bunkers en batterijen geplaatst, ook hier bij Fiemel. In 1943 legden de Duitsers Marine Flak Batterie aan, kortweg Batterij Fiemel genoemd. Vandaag de dag staan twee bunkers nog steeds in het landschap. Eén bunker is een overnachtingsplek voor vleermuizen, maar de andere is te bezoeken. 

Midden in natuurgebied polder Breebaart ligt een vogelkijkhut. Vanuit deze vogelkijkhut spot je allerlei bijzondere vogels, zoals bonte strandloper, roodhalsganzen, steltlopers en misschien ook wel de zwarte ooievaar en de zeearend.

Ook polder Breebaart ligt in het natuurgebied de Dollard, een prachtig stuk nieuwe natuur waar je bedreigde vogelsoorten zoals de kluut, de kokmeeuw en noordse stern weer volop tegen komt. De polder herbergt zelfs de grootste klutenkolonie van Europa! Ontdek zeekraal en het goudknopje op lage, vochtige gronden en spot steltlopers, lepelaars en andere bijzondere vogels in dit gebied.

De Punt van Reide is een schiereiland in het natuurgebied de Dollard. Omdat de zandbanken dicht bij de kust liggen, spot je hier in de zomermaanden veel zeehonden. Zeehonden komen hier namelijk naartoe om even te rusten, te baren of hun jongen te voeden. De Punt van Reide wordt daarom ook wel de kraamkamer van de Waddenzee genoemd.

Wil je zeehonden spotten, bezoek dan zeker de zeehondenkijkwand aan de zuidkant van het schiereiland Punt van Reide. Elk jaar plaatst het Groninger Landschap van mei tot en met september een zeehondenkijkwand waarachter je talrijke zeehonden kunt spotten zonder ze te storen. Hoe uniek is dat!

Wil je de natuur van de Dollard intrekken? Start dan bij bezoekerscentrum Dollard die in een oude boerderij gevestigd is. Bekijk een korte film en ontdek waarom de Dollard zo bijzonder is. En bezoek het prachtige uitkijkpunt boven in het bezoekerscentrum. Het bezoekerscentrum is niet het hele jaar open, dus check vooraf de openingstijden.