Bewonder het ontwerp
Midden in het Groningse landschap is in 1955 deze 15 meter hoge militaire uitkijktoren gebouwd, een opvallend landmark in het open landschap. De luchtwachttoren 701, ontworpen door Marten Zwaagstra in opdracht van het Ministerie van Oorlog, werd gebouwd volgens het zogenaamde raatbouwsysteem: op elkaar gestapelde ruwe betonnen blokken, als een soort van gestapelde Ikea Kallaxkasten. De bouwer, Schokbeton, was octrooihouder van deze manier van bouwen en heeft volgens hetzelfde principe ook uitkijktoren Ramspol in Ens (Flevoland) gebouwd. Via het trappenhuis binnen in de toren klim je naar boven. Eenmaal boven kom je uit op een open platform. Neem plaats in de schuilnis waar je met oude luchtwachtinstrumenten het luchtruim afspeurt. Of kijk weids uit over het Groningse landschap.
Check de leukste feitjes
What’s in a name?
Luchtwachttoren 701 is niet echt een veelzeggende naam. De officiële naam van deze toren is 701 Den Hoorn. De toren stond namelijk oorspronkelijk gepland bij Newe-Den Hoorn. Door een wijziging is de militaire toren echter op deze locatie bij Warfhuizen geplaatst. In tegenstelling tot de locatie is de naam niet gewijzigd. De luchtwachttoren vormde samen met de torens in Warffum (702) en Bedum (703) een driehoek. De toren in Warffum is inmiddels gesloopt en die in Bedum gehalveerd.
Over de geschiedenis van Luchtwachttoren 701
De luchtwachttoren is een bijzonder overblijfsel van de Koude Oorlog. Boven op het open platform speurden vrijwilligers van het Korps Luchtwachtdienst halverwege de vorige eeuw het luchtruim af op communistische, vijandige vliegtuigen die onder de radar vlogen. Dit deden ze met een kijker, het gehoor en een luchtwachtinstrument. De luchtwachters meldden de gespotte vliegtuigen per telefoon aan het luchtwachtcentrum, die in verbinding stond met het landelijke militaire hoofdkwartier. Daar werd bepaald of gevechtsvliegtuigen moesten worden ingezet en de bevolking moest worden gewaarschuwd. Gelukkig heeft dat nooit hoeven gebeuren. Snelle vliegtuigen en betere radars zorgden er twaalf jaar later voor dat de luchtwachttorens geen functie meer hadden. In totaal zijn er 276 luchtwachttorens gebouwd. Hiervan zijn er nog 19 bewaard gebleven, waaronder Luchtwachttoren 701. Meer weten over dit stukje historie? Ga dan naar het Groninger Landschap die deze luchtwachttoren beheerd.
Ontdek de andere uitkijktorens in de regio
Wist je dat er in de omgeving nog diverse andere uitkijktorens te vinden zijn? Zo vind je in Lauwersoog uitkijktoren Vlinderbalg, in Groningen uitkijktoren De Onlanden, in Ravenswoud uitkijktoren De Zeven en in Appelscha de Bosbergtoren. Bekijk ook het volledige overzicht van uitkijktorens.
