Uitkijktoren De Koepel

Het Lunterse Buurtbosch, ontworpen door notaris Van den Ham, is een mooi bosgebied van ongeveer 135 hectare waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen. Na het overlijden van Van den Ham ging het bos over naar een stichting, die tot op de dag van vandaag het bos beheert. In het bos staan een aantal rijksmonumenten die verwijzen naar zijn rijke historie. Voor uitkijktoren De Koepel staat De Pomp, een waterpomp ontworpen door architect Dinger ter nagedachtenis aan Jabob Groeneveld, de man die toezicht hield bij de bouw van De Koepel in 1913. Ontdek met behulp van de bewegwijzering het lanenpatroon die de vorm heeft van een rankende tak met bladeren. Ga op zoek naar twee gedenkmonumenten: De Notarisbank ter herinnering aan notaris Dinger en De Van den Ham gedenkbank. Deze tweede bank staat rondom een Amerikaanse eik en is gepland tijdens de aanleg van het bos.

Een monument ter nagedachtenis aan notaris Dinger.

Gemarkeerd met grote cortenstalen ringen rondom drie zwerfkeien uit de IJstijd sta je precies op het middelpunt van Nederland. Althans, volgens de heer Veth. Ir Wigman uit Lunteren, die het geografische hart van Nederland in 1965 had laten uitrekenen. Vanaf dit punt zou, voor de drooglegging van de IJsselmeerpolders, in alle windrichtingen evenveel land te vinden zijn. Veel later, in 2015, bevestigde de heer W. Bruijnes uit Ede met zijn berekening dat het centrum van Nederland echt hier zou zijn. Hij nam de afstanden tussen de vier uithoeken van Nederland en trok een lijn van Noordoost naar Zuidwest en van Noordwest naar Zuidoost. Vervolgens werden twee loodlijnen getrokken en zie daar, op het kruispunt van die twee loodlijnen, ligt Lunteren. Hoe het ook zij, het ‘middelpunt van Nederland’ is een mooie plek waar je prachtig weg kunt kijken op de Gelderse Vallei. Het Middelpunt ligt namelijk op een van de toppen van de Goudsberg.

Deze ‘berg’ kent hoge pieken en diepe dalen, letterlijk welteverstaan. De Goudsberg, ontstaan tijdens de IJstijd toen enorme hoeveelheden zand en stenen zijn aangevoerd door gletsjers, werd eeuwenlang gebruikt voor het afgraven van zand en grind. Vooral na de oorlog werd veel zand afgegraven voor de bouw van wegen en huizen. Hierdoor is een diep dal met een vlakke bodem, de Zandgroeve, ontstaan. Jaarlijks wordt hier ‘Het Lunters Daagje Peersturen’ georganiseerd, een spectaculair wedstrijdparcours voor paarden met aangespannen wagens.

De Goudsberg kent ook een donkere kant en dankt zijn landelijke bekendheid vooral aan de Hagespraken van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) die hier tussen 1936 en 1940 gehouden werden. Het terrein rondom de gemetselde muur was ingericht als een soort openluchttheater voor massabijeenkomsten, geïnspireerd op de Rijksdagen van de NSDAP van Adolf Hitler. Na de bezetting in 1940 werden dergelijke massabijeenkomsten verboden. Het Nationaal Tehuis was een complex van gebouwen en terreinen. Van dit NSB-complex is alleen het als Muur van Mussert bekendstaande bouwwerk met de daarvoor liggende openluchtvergaderplaats bewaard gebleven. In 2018 werd de muur aangewezen als rijksmonument.

In de directe omgeving van uitkijktoren De Koepel is geen parkeerplaats. Parkeren is mogelijk aan de Boslaan in Lunteren. Check 'praktisch' voor alle informatie.