Bewonder het ontwerp
Deze moderne en markante uitzichttoren staat op Fort de Roovere en kijkt uit over de West-Brabantse Waterlinie, het oudste deel van de Zuiderwaterlinie. De Pompejus staat precies op de hoek van het fort dat gericht is naar de vijand van weleer. Met zijn scherpe vorm ligt het deels over de gracht. De toren is aan de buitenkant, richting de vijand, gesloten en open aan de fortzijde. Hierdoor heeft de ontwerper aan de binnenkant volop ruimte gecreëerd. De Pompejus is namelijk meer dan een uitkijktoren alleen. Zo worden er exposities georganiseerd en vinden er openluchtvoorstellingen plaats. Hoe bijzonder is dat! De constructie van deze iconische toren bestaat voornamelijk uit staal, de gevelelementen, trappen en bordessen uit (Accoya)hout. En voor de wiskundigen onder ons: de gevel is vormgegeven volgens het wiskundige principe van het Vonoroi-diagram. Wil je hierover meer weten? Ga dan naar Ro & Ad Architecten.
Wat de toren ook bijzonder maakt, is de hoogte ervan. De Pompejus staat boven op het fort dat 9 meter boven het omliggende landschap ligt. Tel daarbij de 25 meter hoge toren op en je hebt, vanaf de top van de toren, adembenemende vergezichten waarbij je de hele waterlinie kunt overzien.
Check de leukste feitjes
What’s in a name?
Uitkijktoren Pompejus is vernoemd naar de eerste commandant van Fort de Roovere; Pompejus de Roovere. Pompejus, geboren in 1571, was een vooraanstaand politicus. Hij was onder meer schout van Dordrecht en Zuid-Holland en lid van de Raad van State. Namens de Staten van Holland begeleidde Pompejus de bouw van de fortificaties.
Een uniek bouwproces
De bouw van deze uitkijktoren is op een wel heel unieke manier ingevuld. Bij het bouwen stond participatie en verbinden voorop: elke stap in het bouwproces is ingestoken vanuit bouwen aan een sterkere samenleving, de Pompejus-filosofie. Zo konden lokale ROC-leerlingen uit onder meer de bouw ervaring opdoen onder leiding van een groep aannemers en werden onderdelen van de toren van tevoren pasklaar gemaakt door vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een topprestatie gelet op de ingewikkelde geometrie en architectuur van de Pompejus.
Torenonderdelen te koop!
Naast de inzet van lokale leerlingen, aannemers en vrijwilligers is het project ook van de grond gekomen door de inzet van crowdfunding, om ook particulieren aan de Pompejus te binden. Iedereen kon torenonderdelen kopen. In totaal zijn er ruim 8.000 onderdelen onder de hamer gegaan. Ook hebben bedrijven onderdelen van de bouw gesponsord, zoals het transport of hout. Zo werd De Pompejus ‘onze toren’.
Over de geschiedenis van uitkijktoren Pompejus
In 1627 werd de West-Brabantse Waterlinie aangelegd om een belangrijke vaarroute van die tijd, die van Middelburg naar Dordrecht, te beschermen tegen de Spanjaarden. De Waterlinie bestond uit een aantal steden en forten, waarvan Fort de Roovere het belangrijkste fort was. De forten waren niet alleen verbonden met liniedijken, maar ook visueel. Zo kon vanaf Fort de Roovere zowel richting Bergen op Zoom als Steenbergen gekeken worden. Ter verdediging werd de inundatietechniek ingezet. Door grote delen van het laaggelegen land tussen Steenbergen en Bergen op Zoom onder water te zetten, kon de vijand, met name Spaanse en Franse troepen, er vrijwel niet doorheen trekken.
In de volgende twee eeuwen lag de Linie meerdere keren onder vuur en is Fort de Roovere versterkt en verhoogd. In 1747 viel de Linie en Bergen op Zoom. Een eeuw later kwam de Waterlinie definitief te vervallen. Vanaf 2010 is men begonnen met de restauratie van de Waterlinie. En met de komst van uitzichttoren de Pompejus in 2017 kun je weer tot aan Steenbergen en Bergen op Zoom kijken. De Ligneweg vlakbij uitkijktoren Pompejus verwijst nog naar deze verdedigingsstrategie. Meer weten over dit stukje vaderlandse geschiedenis? Ga dan naar Zuiderwaterlinie Noord-Brabant.
Onder andere uitkijktorens in de regio
Wist je dat er in de omgeving nog diverse andere uitkijktorens te vinden zijn? Zo vind je vlakbij onder Bergen op Zoom uitkijktoren Markiezaat, in de Heen uitkijktoren Bunkertreppe, in Sint Philipsland uitkijktoren Slikken van de Heen en in Bruinisse uitkijktoren Krammersluizen. Bekijk ook het volledige overzicht van uitkijktorens.
